Πρόγραμμα “ΠΡΟΛΗΨΙΣ”: Προστασία του Δάσους – Έκθεση Επιτροπής Goldammer – Δράση κινητοποίησης τοπικων κοινωνιών

Το έργο αφορά στις ενέργειες που πρέπει να γίνουν πριν από την αντιπυρική περίοδο, με στόχο τη μείωση της πιθανότητας εκδήλωσης πυρκαγιών, τη μείωση της δυσκολίας αντιμετώπισης των πυρκαγιών, τη μείωση πιθανών καταστροφών σε περίπτωση μεγάλης πυρκαγιάς, αλλά και τη βελτίωση της οργάνωσης και ετοιμότητας των εμπλεκόμενων φορέων για άμεση αντιμετώπιση σχετικών περιστατικών. 

Για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων προβλέπεται μια σειρά δράσεων, ως εξής:

Δράση 1: Μελέτη τυποποίησης και χαρτογράφησης της δασικής καύσιμης ύλης και των τύπων μίξης δασών – οικισμών της Β. Εύβοιας. Η δράση αυτή αποτελεί απαραίτητη υποδομή για τα επόμενα βήματα σχεδιασμού. Θα στηριχθεί σε μεγάλο βαθμό σε μοντέλα καύσιμης ύλης που έχουν δημιουργηθεί ειδικά για την Ελλάδα, με επιβεβαίωση της καταλληλότητάς τους στο πεδίο. Θα απαιτηθεί η συνεργασία στελεχών των δασαρχείων που γνωρίζουν την περιοχή και τη βλάστησή της, με ειδικούς επιστήμονες που γνωρίζουν την μοντελοποίηση της καύσιμης ύλης και έχουν τη δυνατότητα χαρτογράφησης αυτής. 

Δράση 2: α) Μελέτη ανάλυσης απειλής από δασική πυρκαγιά στη Βόρεια Εύβοια, γενικό σχέδιο πρόληψης και προκαταστολής, και β) ειδικές Μελέτες- Σχέδια αυτοπροστασίας ανά Δημοτική Ενότητα/Κοινότητα (με τη συμμετοχή τοπικών παραγόντων). Η γενική μελέτη θα συνδυάσει τα αποτελέσματα της δράσης 1 με πλήθος άλλων πληροφοριών για την περιοχή, όπως τα στατιστικά στοιχεία των πυρκαγιών, της οικονομίας και του πληθυσμού, την τοπογραφία, την κατανομή και τα χαρακτηριστικά οικισμών και άλλων υποδομών, τις υποδομές πυρόσβεσης κ.λπ. για να προτείνει τις αποτελεσματικότερες και αποδοτικότερες προληπτικές ενέργειες. Ειδικότερα, θα γίνει ανάλυση στατιστικών, εκτίμηση και χαρτογράφηση του ρίσκου πυρκαγιάς (αίτια πυρκαγιών, πιθανοφάνεια εκδήλωσης και πιθανές επιπτώσεις) για την περιοχή της Εύβοιας, αποτύπωση των υφιστάμενων δυνατοτήτων (πόροι και μέσα) αντιμετώπισης και προσδιορισμός και προτεραιοποίηση μέτρων και έργων μείωσης του ρίσκου. Θα αναγνωριστούν σημεία κινδύνου (π.χ. ηλεκτρικό δίκτυο) αλλά και ευκαιρίας (φυσικά εμπόδια στην πυρκαγιά, καλλιέργειες), με αντίστοιχο σχεδιασμό μέτρων, κ.λπ.

Παραδείγματα:

• Χαρακτηρισμός ανάγκης για εκκένωση κάθε οικισμού σε περίπτωση πυρκαγιάς σε τρεις κατηγορίες (α) όχι εκκένωση, β) εκκένωση υπό (προκαθορισμένες) προϋποθέσεις, γ) άμεση εκκένωση, με αντίστοιχη ενημέρωση των κατοίκων. 
• Πύκνωση δικτύου υδατοδεξαμενών νερού/κρουνών, με δημιουργία νέων σε σημεία όπου δεν υπάρχουν άλλες πηγές υδροληψίας. Απαιτείται υψομετρική διαφορά για εύκολη πλήρωση των πυροσβεστικών οχημάτων (π/ο). 
• Σχεδιασμός ζωνών αντιμετώπισης πυρκαγιάς, οι οποίες θα είναι δυνατόν να υλοποιηθούν σε μικρό χρόνο, εφόσον παραστεί ανάγκη, καθώς οι συνθήκες εκεί το επιτρέπουν (εύκολη πρόσβαση, ήπιες κλίσεις, υπάρχουσα διάσπαση της συνέχειας καύσιμης ύλης (π.χ. από καλλιέργειες), μειωμένη ποσότητα δασικής βλάστησης, κ.λπ.). Έτσι θα αποφευχθεί μη απαραίτητο κόστος κατασκευής και ετήσιας συντήρησης, καθώς και οικολογική καταστροφή, ενώ σε περίπτωση πυρκαγιάς ο χρόνος και η προσπάθεια κατασκευής αντιπυρικής ζώνης θα είναι πολύ βελτιωμένα. 

Τα ειδικά σχέδια θα αξιοποιήσουν τη γενική μελέτη προσθέτοντας λεπτομέρεια και τοπική εξειδίκευση. Έτσι, θα βελτιώσουν σημαντικά την ασφάλεια των κατοίκων και θα επιτρέψουν την καλύτερη προστασία των οικισμών. Για την υλοποίηση της δράσης θα απαιτηθεί συνεργασία στελεχών των αρμόδιων φορέων με ειδικούς επιστήμονες. Για τα τοπικά σχέδια θα επιδιωχθεί επιπλέον η συμβολή της τοπικής αυτοδιοίκησης και εθελοντών, που θα συνεργαστούν επίσης στενά με τους ειδικούς επιστήμονες.

Δράση 3: Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πληθυσμιακών ομάδων για την αποτροπή πυρκαγιών, μέτρα αυτοπροστασίας και ανάπτυξης του εθελοντισμού. Η δράση θα περιλαμβάνει γενική ενημέρωση πληθυσμού για τα αίτια των πυρκαγιών και την αποφυγή σφαλμάτων που μπορούν να οδηγήσουν σε πυρκαγιά, αλλά και έκτακτη ενημέρωση πολιτών σε περίπτωση αυξημένου κινδύνου (ΜΜΕ, ενημερωτικές πινακίδες, προσωπικές επαφές). Οι πολίτες θα ενημερωθούν επιπλέον για την ανάγκη συμβολής με αποτρεπτικές επεμβάσεις σε περίπτωση διαπίστωσης κινδύνου αλλά και άμεσης και σωστής αναφοράς στο 199 για τυχόν εντοπιζόμενες εστίες πυρκαγιάς.

Δράση 4: Βελτίωση συνεργασίας εμπλεκόμενων μερών (δημόσιων υπηρεσιών, φορέων & εθελοντών), με κοινές εκπαιδεύσεις, ασκήσεις επί χάρτου και στο πεδίο, προμήθεια εξοπλισμού καταγραφής πληροφοριών όπως μετεωρολογικά δεδομένα, στιγμιότυπα και πληροφορική υποστήριξη και δημιουργία online πλατφόρμας άμεσης επικοινωνίας. Θα πρέπει να επιδιωχθεί η συμμετοχή της Π.Υ., της Δασικής Υπηρεσίας, της ΠΠ των Δήμων, της Αστυνομίας, του Στρατού και των Εθελοντών της Εύβοιας (περιλαμβανομένων των δασεργατών, ρητινοκαλλιεργητών και ενεργών-ικανών πολιτών, οι οποίοι θα πρέπει να καταγραφούν και να εκπαιδευτούν κατάλληλα) 

Δράση 5: Υπηρεσίες Συμβούλου από ομάδα ειδικών επιστημόνων για την υποστήριξη της υλοποίησης και την αποτίμηση του Προγράμματος «ΠΡΟΛΗΨΙΣ»