“Αναδάσωση – Α.Π.Θ. – Αρθρωτή Κυλιόμενη Δράση με την παρακάτω εκδοχή : Σπόροι, Φυτώρια/Φυτάρια, Αναδάσωση, Φυσική Αναγέννηση / Συνεχής Παρακολούθηση, Νερό, Απορρόφηση CO2 Έργο Δ. Αναδάσωση – Βιώσιμη Διαχείριση – Βιώσιμος Καθαρισμός”
Τελευταία Ενημέρωση: 07/02/2023
Εξέλιξη Έργου
Φυσικό Αντικείμενο
Σκοπός του έργου είναι η ανασύσταση του δασικού περιβάλλοντος σε καμένες εκτάσεις της Βόρειας Εύβοιας με την υλοποίηση αναδασώσεων στο μέτρο που αυτό είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση εκτάσεων, οι οποίες παρουσιάζουν δυσκολίες στη διαδικασία φυσικής αναγέννησης. Στο πλαίσιο της Δράσης Δ1 προβλέπεται να υλοποιηθεί αναδάσωση σε περίπου 15.000 στρέμματα, κυρίως με μαύρη πεύκη και ελάτη. Το Έργο Δ΄ αποτελεί τον κορμό των δράσεων του παρόντος Τεχνικού Δελτίου και συνδέεται άρρηκτα με το σύνολο των υπόλοιπων Έργων. Κατ’ αυτή την έννοια, αυτά μπορεί να θεωρηθούν ως συνοδά και πολλαπλασιαστικά των επιδράσεων του παρόντος Έργου Δ΄ στη δημιουργούμενη αλυσίδα αξίας.
Επιπλέον, το Έργο Δ΄ με τη Δράση Δ3 δημιουργεί την πρώτη ολοκληρωμένη παρέμβαση για την προστασία των αγροτικών και αγροδασικών οικισμών στην Ελλάδα, με τη διενέργεια παρεμβάσεων σε περαστικές εκτάσεις για την προστασία από πυρκαγιά. Οι επεμβάσεις αυτές –Φωτοδότες– σκοπό έχουν να εξασφαλίσουν τη βιώσιμη διαβίωση και προστασία των κατοίκων, δημιουργώντας παράλληλα ένα πλαίσιο επεμβάσεων, το οποίο να μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η Δράση Δ3 αναμένεται να είναι πέραν από λειτουργική και πιλοτική, καθώς θα μπορέσει να αξιολογήσει εκ των υστέρων τη δυναμική και την επίδραση των ενεργειών στο περιβάλλον και στους περιοίκους.
Οι Φωτοδότες θα εφαρμοστούν σε τουλάχιστον 2 οικισμούς της περιοχής και αποτελούν μια πολύ απαιτητική Δράση, καθώς θα εμπλέξουν πέραν της Δασικής Υπηρεσίας και υπηρεσίες της περιφερειακής διοίκησης σε όλα τα επίπεδα αλλά και τους ιδιώτες κατόχους εκτάσεων πέριξ των οικισμών εφαρμογής.
Το Έργο Δ΄, δικαιούχος του οποίου είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, περιλαμβάνει τρεις διακριτές Δράσεις. Πέραν των δράσεων αναδάσωσης και δημιουργίας των Φωτοδοτών με την εφαρμογή ενός συστήματος βιώσιμου καθαρισμού, η Δράση Δ2 θα προσδιορίσει με λεπτομέρεια τις ενέργειες που θα εφαρμοστούν στο πεδίο και θα αξιολογήσει τις προοπτικές που υπάρχουν από τη χρήση ή μετεπεξεργασία της παραγόμενης βιομάζας, με τρόπο βιώσιμο τόσο για το τοπικό οικοσύστημα, όσο και για την κοινωνία. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να κοστολογηθεί και να εκτιμηθεί η επίδραση της Δράσης Δ3 τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, όταν θα απαιτηθεί να επαναληφθεί. Στο πλαίσιο επίσης της ίδιας Δράσης θα προταθούν λύσεις βιώσιμης διαχείρισης των δασών της περιοχής με τρόπο που να αποτρέπει την σώρευση βιομάζας και να προάγει την παραγωγή προϊόντων. Η δασική πυρκαγιά του Αυγούστου του 2021 αποκάλυψε ότι φαινοτυπικά τα άτομα χαλεπίου πεύκης της Εύβοιας είναι άριστα, παρουσιάζοντας μεγάλο βαθμό πληροφορίας και ευθυτένειας. Είναι οξύμωρο τα δάση αυτά να βρίσκονται εκτός τακτικής διαχείρισης σωρεύοντας βιομάζα και να υλοτομούνται παραγωγικά μόνο μετά από συμβάν πυρκαγιάς. Κάποια άλλη διέξοδος πρέπει να βρεθεί και να αξιολογηθεί η βιωσιμότητά της, προσφέροντας τόσο στην τοπική οικονομία και κοινωνία όσο και μειώνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Ταυτότητα του Έργου
Σκοπιμότητα / Αποτελέσματα / Ωφελούμενοι
Σκοπός του Έργου είναι η ανασύσταση του δασικού περιβάλλοντος σε καμένες εκτάσεις της Βόρειας Εύβοιας. Το Έργο έχει στόχο την παρέμβαση στις εκτάσεις εκείνες για τις οποίες η φυσική αναγέννηση δεν είναι δυνατή ή είναι αδύναμη για μια σειρά από λόγους όπως οι φυσιογραφικές συνθήκες, η ύπαρξη επαναληπτικών συμβάντων πυρκαγιών μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και η σύνθεση των ειδών. Κατά γενική προσέγγιση θα αποφευχθούν επεμβάσεις σε καμένες περιοχές με χαλέπιο πεύκη και βαρύτητα θα δοθεί σε εκτάσεις με μαύρη πεύκη και ελάτη. Αναμένεται να αναδασωθούν σε μια περίοδο 5 ετών 15.000 περίπου στρέμματα. Εξ αυτών, το 80% περίπου αφορά δημόσιες δασικές εκτάσεις με τον κύριο όγκο 11.000 στρέμματα να αφορά το Δασαρχείο Λίμνης και άλλα 1.000 στρέμματα το Δασαρχείο Ιστιαίας. Άλλες 3.000 με 4.000 στρέμματα εκτιμάται ότι θα αφορούν ιδιωτικές εκτάσεις, καθώς για την ανάληψη αυτής της δράσης απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των ιδιοκτητών. Παράλληλα, προβλέπει επεμβάσεις καθαρισμών και συμπληρωματικών φυτεύσεων με λιγότερο πυρόφιλα είδη σε περιαστικές εκτάσεις μέσω της δράσης των Φωτοδοτών και οι οποίες βρίσκονται σε μεγάλη εγγύτητα με το δάσος.
Με το Έργο Δ αναμένεται η αποκατάσταση του δασικού περιβάλλοντος σε εκτάσεις που η φύση αδυνατεί να επαναφέρει τη βλάστηση με φυσικό τρόπο. Σκοπός δεν είναι η αντικατάσταση των φυσικών διαδικασιών αλλά η συμπλήρωσή τους, όπου και όταν αυτό απαιτείται, με τήρηση των όρων της τεχνικής της επιστήμης και της εμπειρίας, η οποία υπάρχει στους ανθρώπους της πράξης.
Αποτέλεσμα θα είναι η εξασφάλιση της ανασύστασης των οικοσυστημάτων και των λειτουργιών τους με τον τρόπο που αυτά προϋπήρχαν της πυρκαγιάς. Με τις προτεινόμενες δράσεις αναμένεται να δημιουργηθεί και να αξιολογηθεί επίσης ένα πρότυπο βιώσιμου καθαρισμού για περιαστικές περιοχές. Αρχικά θα εφαρμοστεί με πιλοτικό τρόπο σε 2 από αυτές, προσφέροντας στους κατοίκους ασφάλεια έναντι ενός νέου συμβάντος. Παράλληλα, το πρότυπο μπορεί να οδηγήσει στην οργανωμένη μεθοδολογική προσέγγιση για κάθε παρόμοια επέμβαση στο μέλλον και να αξιολογήσει τις ωφέλειες, αλλά και τις αδυναμίες της.
Η διενέργεια αναδασώσεων με μακρύ χρόνο εφαρμογής (4 έτη) και σε διευρυμένες εκτάσεις και με σύγχρονη προσέγγιση εφαρμογής θα αποτελέσει ορόσημο για την Δασική Υπηρεσία. Θα είναι η πρώτη φορά που θα δοκιμαστεί ένα σύστημα μετά από πολλά έτη και σε ένα ρόλο που είχε σχεδόν ξεχαστεί. Θα δοκιμάσει τις αντοχές του συστήματος, θα αποκαλύψει τα τρωτά σημεία και τελικά θα δημιουργήσει ένα βελτιωμένο αποτέλεσμα σε διοικητικό και διαχειριστικό επίπεδο. Κοιτώντας πιο συντηρητικούς στόχους, η επίδραση των αναδασώσεων θα έχει τόσο οικονομικό όσο και κοινωνικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες. Ταυτόχρονα, το Έργο θα εμψυχώσει τους κατοίκους, οι οποίοι θα αισθανθούν ότι είναι ένα ζωντανό και δημιουργικό κύτταρο της κοινωνίας. Τέλος, η δημιουργία ολοκληρωμένων μεθοδολογικών προσεγγίσεων για τη βιώσιμη διαχείριση και καθαρισμό των περαστικών και δασικών εκτάσεων θα έχει θετική οικονομική επίδραση στην περιοχή, καθώς μέρος της δαπάνης θα καταναλωθεί τοπικά και περίοικοι θα εμπλακούν έμμεσα ή άμεσα στο κατασκευαστικό κομμάτι του Έργου Δ΄.
