“ΕΡΓΟ: Οικονομία του Δάσους – Προστασία και αξιοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών των ελληνικών δασών, με διακριτικό τίτλο «ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ». Υποέργο 2. Οικονομία του Δάσους – Προστασία ελληνικών δασών και αξιοποίηση δασικών προϊόντων”
Τελευταία Ενημέρωση: 04/10/2023
Εξέλιξη Έργου
Φυσικό Αντικείμενο
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας προτείνεται η υλοποίηση του έργου «Οικονομία του Δάσους – Προστασία και αξιοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών των ελληνικών δασών, με διακριτικό τίτλο: ΒΙΩΣΙΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ». Σκοπός του εν λόγω έργου είναι να αποτελέσει ένα πρότυπο εγχείρημα μετάβασης σε μια καινοτόμο αειφορική οικονομία και αξιοποίηση του δάσους, συνδυάζοντας τις ανάγκες για βιώσιμη δασική παραγωγή και την κατανάλωση σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των δασών, διασφαλίζοντας παράλληλα τόσο την περιβαλλοντική προστασία και την αξιοποίηση των πόρων του δάσους, όσο και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει δύο (2) Υποέργα:
- Υποέργο 1: Προκαταρκτικές ενέργειες για την ίδρυση Πρότυπης Δασικής Κοιν.Σ.Επ. Βόρειας Εύβοιας / Διακριτικός τίτλος «ΑΕΙΦΟΡΙΑ».
- Υποέργο 2: Προστασία ελληνικών δασών και αξιοποίηση δασικών προϊόντων.
Το παρόν Τεχνικό Δελτίο αφορά στην πρόταση χρηματοδότησης του Υποέργου 2, με τίτλο «Προστασία ελληνικών δασών και αξιοποίηση δασικών προϊόντων».
Πρόκειται για ένα στοχευμένο έργο αποκατάστασης του φυσικού δασικού περιβάλλοντος της Βόρειας Εύβοιας, αλλά και μετριασμού των αρνητικών επιπτώσεων της πρόσφατης καταστροφικής πυρκαγιάς του Αυγούστου 2021, στους κατοίκους και τις επιμέρους κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες της περιοχής, με οφέλη για τους ίδιους, την περιοχή και το φυσικό της δασικό πλούτο, αλλά και ευρύτερα για την οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Βασικός σκοπός του υποέργου αυτού είναι να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα καθαρισμού και προστασίας των ελληνικών δασών, με πρότυπο τη Βόρεια Εύβοια, ώστε οι ωφελούμενοι να είναι τόσο οι ίδιοι οι επαγγελματίες δασεργάτες και ρητινοσυλλέκτες, καθώς θα έχουν εξασφαλισμένη επικερδή εργασία, η Πολιτεία και συγκεκριμένα το ΥΠΕΝ, καθώς δεν θα απαιτείται να διαθέσει μεγάλα χρηματικά ποσά για τον καθαρισμό των δασών, η Δασική Υπηρεσία θα έχει ουσιαστική συμβολή στην προστασία των δασών, ενώ θα επωφελείται και όλη η κοινωνία με την προστασία των δασών. Με λίγα λόγια θα δημιουργηθεί μια ιδανική κατάσταση και σχέση win-win.
Το Υποέργο αυτό περιλαμβάνει δύο (2) δράσεις:
- Δράση 1: Αξιοποίηση των καμένων κορμών και των υπολειμμάτων δασικής βιομάζας
Μέσα από τη σχετική μελέτη που εκπονεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και χρηματοδοτείται από την Κ.Ε.Δ.Ε., θα αναδειχθεί η βέλτιστη αξιοποίηση της καμένης ποσότητας ξυλείας, με την απομάκρυνση των καμένων κορμών, ώστε να μειωθούν οι εστίες ανάπτυξης παθογόνων οργανισμών, που προσβάλλουν το ξύλο, αλλά και τα εναπομείναντα υγιή δέντρα και τη φυσική αναγέννηση που αναμένεται να ακολουθήσει, οι τρόποι αξιοποίησης του ξύλου που οι μηχανικές του ιδιότητες παραμένουν αναλλοίωτες, η δυνατότητα διάθεσης σε επιχειρήσεις του κλάδου ξύλου (παραγωγούς πριστής ξυλείας, παραγωγούς μοριοσανίδας/ινοσανίδας, παραγωγούς/εμπόρους καυσοξύλων/pellet κ.ά.), συμβάλλοντας ταυτόχρονα και στην ομαλοποίηση των τιμών στην αγορά προϊόντων ξύλου λόγω αναταράξεων που υπάρχουν από την πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών, καθώς επίσης η αξιοποίηση των δασικών υπολειμμάτων και δασικής βιομάζας για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, καθώς και η διάθεση της βιομάζας σε άλλους υπάρχοντες παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Θα αναφερθούν εναλλακτικές λύσεις και οι προδιαγραφές προμήθειας του κατάλληλου εξοπλισμού για την αποτελεσματική αξιοποίηση των δασικών υπολειμμάτων.
- Δράση 2: Προμήθεια εξοπλισμού για το βιώσιμο καθαρισμό του δάσους
Προμήθεια ενός (1) ειδικά μετακινούμενου εξοπλισμού (μεγέθους ενός κοντέινερ), παραγωγής 100 KW ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα (αξίας ~300.000€) που μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε δάσος χρειαστεί ή/και σε συνδυασμό με την ενεργειακή κοινότητα της Βόρειας Εύβοιας.
Προμήθεια εξοπλισμού και εργαλείων καθαρισμού του δάσους (αλυσοπρίονα, εργαλεία δάσους, μηχανήματα πρίσης και επεξεργασίας, κ.λπ.)
Ο παραπάνω εξοπλισμός θα ανήκει στο Υ.Π.ΕΝ. και τη Δασική Υπηρεσία και θα μπορεί να χρησιμοποιείται κατά περίπτωση όπου απαιτηθεί, πέρα από την περιοχή της Βόρειας Εύβοιας, στο πλαίσιο της πολυλειτουργικής δασοπονίας και της παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας από τα δάση, ως πιλοτικός οδηγός εναλλακτικής αξιοποίησης με έμφαση στην καινοτομία, τη διαφοροποίηση και την προσαρμογή στις απαιτήσεις της οικονομίας, ειδικά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης που διανύουμε
Ταυτότητα του Έργου
Σκοπιμότητα / Αποτελέσματα / Ωφελούμενοι
Η ανάγκη για οικονομική διαφοροποίηση και ολοκληρωμένη ανάπτυξη είναι ακόμη πιο έντονη στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας, αφού οι καταστροφικές συνέπειες της πυρκαγιάς για το περιβάλλον και την οικονομία της περιοχής μειώνουν, ακόμα περισσότερο, τις ευκαιρίες απασχόλησης. Αφετέρου, πολλές ευκαιρίες παρουσιάζονται συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης ζήτησης για ποιοτικά τοπικά προϊόντα της ελαφριάς βιομηχανίας-βιοτεχνίας ξύλου, αλλά και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κ.λπ. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιοχής και του δάσους της Βόρειας Εύβοιας, θα πρέπει να θεωρούνται κύριοι καθοδηγητές των ευκαιριών για τοπική επιχειρηματικότητα και καινοτομία. Έτσι, επιτυγχάνεται η αξιοποίηση των δασικών υπολειμμάτων και δασικής βιομάζας για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, μέσω εξοπλισμού που μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε δάσος χρειαστεί ή/και σε συνδυασμό με την ενεργειακή κοινότητα της Βόρειας Εύβοιας. Εναλλακτικά, μπορεί να εξεταστεί η διάθεση της βιομάζας σε άλλους υπάρχοντες παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας. Τέλος, θα γίνει η εξέταση επιμέρους εναλλακτικών μεθόδων διάθεσης δασικής βιομάζας σε ήδη υπάρχοντες αγοραστές και μονάδες αξιοποίησης στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, διερεύνηση της δυνατότητας σύναψης συμφωνιών με επενδυτικές πρωτοβουλίες και σχήματα σε Ελλάδα και εξωτερικό για τα προϊόντα, αλλά και την υλοποίηση δράσεων, η υποστήριξη της διάθεσης των παραγόμενων διαθέσιμων προϊόντων μέσω του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μέσα από τη σύνταξη ενός ειδικού σχεδίου μάρκετινγκ και εξεύρεσης δυνατοτήτων χρηματοδότησης, αυτοχρηματοδότησης και βιωσιμότητας του έργου. Τα αποτελέσματα των επιμέρους δράσεων, θα μπορούν να αξιοποιηθούν από τη Δασική Υπηρεσία, προκειμένου να ενισχυθούν τα έργα που θα συμβάλλουν ουσιαστικά, με άμεσο και πρακτικό τρόπο στην αποκατάσταση του δασικού οικοσυστήματος, μέσα από τον παράλληλο βιώσιμο καθαρισμό του δάσους, στην ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, στην ορθολογική και αειφορική αξιοποίηση των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και την αειφορική και πολυλειτουργική τους διαχείριση, προσδίδοντάς τους προστιθέμενη αξία, στη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων και κοινωνικών ομάδων, εξασφαλίζοντας εισόδημα τόσο σε άμεσο όσο και σε μεσο-μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, και επιτυγχάνοντας σημαντικά θετικά πολλαπλασιαστικά οφέλη και σε ευρύτερο επίπεδο για το σύνολο της χώρας.